Veelgestelde vragen

1. Vraag:

Ik ben Dive Master en ik ben niet aangesloten bij een duikschool. Wel begeleid ik zo nu en dan duikers die in het buitenland hun brevet hebben gehaald en voor het eerst in Nederland gaan duiken. Moet ik dan ook een RI&E hebben?
 

1. Antwoord:

Als jij als Dive Master zelfstandig mensen begeleidt bij het duiken dan moet je voldoen aan de Arbeidsomstandighedenwet (en het bijbehorende Arbeidsomstandighedenbesluit). Dat wil zeggen dat je dus aantoonbaar je risico’s moet inventariseren en evalueren (RI&E). Je moet ook een aansprakelijkheidsverzekering hebben.

Als jij met een paar bevriende, lager gebrevetteerde duikers voor jullie plezier een keer samen gaat duiken dan is een RI&E niet verplicht.

Wel moet je altijd voldoen aan de regels uit de standards van de duikorganisatie waar je bent opgeleid; een ‘check de stek’ (Taak Risico Analyse), een buddycheck en de gebruikelijke veiligheidsvoorschriften zijn altijd nodig.

Let op: de Arbeidsinspectie neemt heel snel aan dat er sprake is van een gezagsverhouding. Bovenaan pagina 5 van de brochure Sportduikinstructie en de regels lees je daar meer over. Neem daarom het zekere voor het onzekere. Zodra jij als Dive Master of sportduikinstructeur de leiding hebt over de duik, zorg je voor voldoende maatregelen:

• volg de standards van jouw organisatie
• neem een uitgave van de standards en van je RI&E mee naar de duikplaats (leg ze in je auto)
• zorg voor een noodplan (inclusief een detailkaart van de duikstek)
• verzeker je ervan dat er een werkende mobiele telefoon is
• zorg ervoor dat er een goed functionerende zuurstofkoffer is.

2. Vraag:

Wij maken met de vereniging de opleidingsduiken altijd op dezelfde locatie in de buurt,  maar één keer per jaar gaan we met een groep clubduikers naar Zeeland. Moeten we voor die ene keer de RI&E aanpassen?

2. Antwoord:

Ja, voor die verenigingstrip naar Zeeland moet je als vereniging vooraf (en aantoonbaar) de risico’s inventariseren en evalueren (RI&E). Waar het om gaat, is dat je voor de locatie waar je gaat duiken passende veiligheidsmaatregelen neemt. Dus:

• volg de standards van jouw organisatie
• neem een uitgave van de standards en van je RI&E mee naar de duikplaats (leg ze in je auto)
• zorg voor een noodplan (inclusief een detailkaart van de duikstek)
• verzeker je ervan dat er een werkende mobiele telefoon is
• zorg ervoor dat er een goed functionerende zuurstofkoffer is.

Denk ook aan het vervoer als dat door de vereniging wordt geregeld.

Wellicht ten overvloede: de rest van je RI&E (dus bijvoorbeeld voor je clubhuis) kan gewoon blijven zoals die is.
 

3. Vraag:

Ik zat vroeger bij een vereniging en daar hadden we een RI&E. Nu ben ik mijn eigen duikschool(tje) begonnen. Kan ik de RI&E van mijn vroegere vereniging gebruiken?

3. Antwoord:

Als je bedoelt te vragen of je die RI&E ongewijzigd over kunt nemen, is het antwoord nee: de RI&E moet immers op maat zijn voor jouw activiteiten.

Wél kan je natuurlijk het model van je vroegere vereniging gebruiken als hulpmiddel en op basis daarvan jouw eigen RI&E maken.

4. Vraag:

Wij hebben goede contacten met drie andere duikscholen en eens in de zo veel tijd organiseren we samen een duikweekend. Moeten we daar apart een RI&E voor maken, of kunnen we de RI&E van een van de vier scholen gebruiken?

4. Antwoord:

Waar het om gaat, is dat je voor déze duik op déze locatie vooraf en aantoonbaar de risico’s inventariseert en evalueert en passende veiligheidsmaatregelen neemt. 

Zorg dat je onderling goed afspreekt wie waarvoor verantwoordelijk is en wie de leiding heeft. Leg vast wie er zorgt voor het noodplan, de oppervlaktecoördinatie, de zuurstofkoffer, het EHBO-materiaal, de registratie van de buddyparen (brevetteringen en ervaring) en het registreren van de tijdstippen van in en uit het water gaan. Denk ook aan het vervoer als dat door de duikscholen wordt geregeld.

Laat alle deelnemers van tevoren weten hoe je al die dingen geregeld hebt.

Doe de gebruikelijke controle van de duikstek (stroming, temperatuur en andere actuele omstandigheden), verzorg de briefing en voer de buddycheck uit. Volg de standards van de organisatie waar je bent opgeleid en zie erop toe dat de andere duikers dat ook doen.

Als je een lijst op papier maakt van al deze zaken en daarop aantekent of het afgehandeld is, heb je een prima RI&E voor jullie duikweekend.

5. Vraag:

Op internet lees ik dat je als vrijwilligersorganisatie geen RI&E nodig hebt. Waarom dan wel een RI&E voor een duikvereniging of duikschool?

5. Antwoord:

Per maart 2006 is de ARBO-wet aangepast. Voor vrijwilligersorganisaties is toen de verplichting vervallen om een RI&E te maken. De ARBO-wet- en -regelgeving is vanaf dat moment niet meer van toepassing op vrijwilligers (Arbowet, art. 1 lid 2b). De wet bepaalt echter wel dat voorschriften over bijzondere gevaren voor de veiligheid en gezondheid ook kunnen worden opgelegd aan degenen bij wie vrijwilligers werkzaam zijn (Arbowet, art. 16 lid 7). In het Arbobesluit (art. 9.5a) zijn bepalingen opgenomen die verenigingen voor hun vrijwilligers moeten uitvoeren. Dit zijn voorschriften en verboden voor onder meer het werken met gevaarlijke stoffen en biologische agentia, werken aan of nabij elektrische installaties, het werken op hoogte, de aanwezigheid van schadelijk geluid, straling of overdruk en het werken met bepaalde arbeidsmiddelen.

De RI&E en het arbeidsgezondheidskundig onderzoek zijn hierdoor o.a. verplicht als de vrijwilligers handelingen verrichten met gevaarlijke stoffen of biologische agentia en als er handelingen op hoogte worden verricht. Denk hierbij aan een bergsportvereniging of een duikvereniging (want de Arbeidsinspectie beschouwt perslucht als een gevaarlijke stof). 

Een vereniging moet ervoor zorgen dat het duiken en de andere activiteiten zo veilig mogelijk worden georganiseerd. Om aan de zorgplicht te voldoen, is de RI&E een uitermate geschikt hulpmiddel, dat ook door veel verzekeraars als voorwaarde bij het afsluiten van een aansprakelijkheidsverzekering wordt gehanteerd.